«Ծնողներիս չէի հիշում, ինչպես և ոչինչ՝ մինչ այդ օրն ապրած իմ կյանքից: Տեսնում էի մամայիս ու պապայիս, զգում էի, որ ներսումս շատ ջերմ ու հարազատ մի բան եմ զգում, բայց չէի կարողանում հիշել՝ ովքեր են»:...Առաջնագծում գլխուղեղից վիրավորված ու օր-օրի տեսողությունը կորցնող Ալբերտի կյանքի հուզիչ պատմությունը

«Ծնողներիս չէի հիշում, ինչպես և ոչինչ՝ մինչ այդ օրն ապրած իմ կյանքից: Տեսնում էի մամայիս ու պապայիս, զգում էի, որ ներսումս շատ ջերմ ու հարազատ մի բան եմ զգում, բայց չէի կարողանում հիշել՝ ովքեր են»: Սա առաջին զգացողություններն են այն պահից, երբ կոմայում անցկացրած 21 օրերից հետո Ալբերտը բացեց աչքերը: Ու չնայած Ալբերտը ողջ էր, նա գրեթե չէր տեսնում, ոչինչ չէր հիշում, իր մարմինը չէր զգում ու նաև չէր խոսում: Ալբերտը Դալլաքյանը հայրենիքի պարտքը կատարելու համար Ռոստովից է Հայաստան եկել: Կենտրոնական հավաքակայանում առաջարկեցին ծառայությունն անցնել Գյումրիում տեղակայված ռուսական ռազմաբազայում, բայց Ալբերտն Արցախ մեկնելու համար էր եկել: Հրաձիգ-ականանետորդի մասնագիտությունը լավ էր յուրացրել 11 ամիսների ընթացքում։ Արցախի հարավային առաջնագծում մարտական հերթապահություն էր կատարում, երբ սկսվեց ապրիլյան պատերազմը: Իր ապրած կյանքից գրեթե ոչինչ չհիշող Ալբերտի գիտակցության մեջ ապրիլյան դեպքերը չեն ջնջվել. հիշում է՝ ինչպես առաջնագիծը պահեցին, մարտերի տեսարաններն է հիշում, հիշում է հրետակոծությունների ու պայթող արկերի ձայները: Միասին պատերազմ վերապրելուց հետո համածառայակիցների հետ է՛լ ավելի էին մտերմացել, դարձել մեկ ընտանիք: Ծնողների հետ զրուցելիս էլ Ալբերտը միայն գոհունակությամբ էր խոսում հրամանատարներից ու ծառայակից ընկերներից: Ամեն ինչ լավ էր... մինչև այս տարվա հունիսի 24-ը, երբ գետնատնակում հանգստի ժամին զենքի հետ հրամանատարի անփույթ վերաբերմունքի հետևանքով Ալբերտն ստանում է գլխուղեղի բաց թափանցող, միջանցիկ հրազենային ծանր վիրավորում: Մոր՝ Արմինեի համար այս ամենն իսկական շոկ էր այն պահից, երբ Ռոստովում լսած որդու՝ թևից թեթև վիրավորված լինելու մասին լուրը Երևանում բոլորովին այլ իրականության վերածվեց: «Իմ տղային իր ընկերները փրկեցին, որովհետև վայրկյան անգամ չեն սպասել, թե երբ կմոտենա շտապօգնությունը և մեքենային ընդառաջ արյունաքամ լինող տղայիս գրկած են տարել»,- պատմում է Արմինեն: Ալբերտի հետ զրուցելն ամեն պահ չէ, որ ստացվում է: Երբեմնի կոփված, մարզված, խելացի ու պինդ տղան հիմա հաճախ է հոգնում, գլխացավեր ունենում, բայց ամենաշատն անհանգստանում է այն ժամանակ, երբ տեսողությունն է մարում: Իսկ դա հաճախ է լինում: «Այն, որ Ալբերտը տրամաբանում է, կարողանում է որոշ չափով ձևակերպել խոսքը, շարժում է ձեռքերը, ամենամեծ հրաշքն է, որ կարող էր լինել նրա հետ՝ հաշվի առնելով նրա գլխուղեղի վնասվածքի ծանրությունը»,- այսպես են բժիշկները պատասխանում Արմինեին, երբ նա անհանգստանում է տղայի տեսողական խնդիրների համար: Կարմիր խաչի վերականգնողական կենտրոնում անցկացրած մեկամսյա բուժման կուրսից հետո Ալբերտը դուրս է գրվել հիվանդանոցից: Ռոստովից Երևանում հայտնված ընտանիքը բնակարան է վարձել, որտեղ Ալբերտի ու նրա մայրիկի հետ մնում են նաև ընտանիքի մյուս երկու երեխաները: Քույրերից ավագն ուսանող է, բայց սեպտեմբերից դասի չի հաճախել, մնացել է Երևանում՝ մորն օգնելու համար: Աշխատանքը չկորցնելու նպատակով ընտանիքի միակ գումար վաստակողը՝ Ալբերտի հայրը, ստիպված էր Ռոստով վերադառնալ: Իսկ սեփական մտքերի հետ Արմինեն հիմա չի շփվում: Ասում է՝ մի քիչ որ մտածում է, քիչ է մնում խելագարվի: Բանակ է ուղարկել առողջ, կոփված, մարզված, բիզնեսի կառավարման երկրորդ կուրսի ուսանող, աչքի լույսի նման պահած, մեծացրած տղային, որ այսօր նորից բառ առ բառ, քայլ առ քայլ ապրել սովորեցնի՞... Հետո միանգամից սթափվում է, մաքրում արցունքները, նայում իրեն հեռվից հետևող որդուն ու ժպտում: Արմինեն չարացած չէ, միայն վիրավորանք է զգում իր տղայի այսօրվա վիճակի համար մեղավոր սպայի մոր վերաբերմունքից, ով գոնե մի անգամ չի մոտեցել ու փորձել գոնե ինչ-որ մի բառով սփոփած լինել: Միայն մի անգամ է երևացել հոսպիտալում, այն էլ՝ սեփական որդու դատապաշտպանի կերպարի մեջ՝ մխիթարանքի ինչ-որ խոսք ասելու փոխարեն: Զինվորական հոսպիտալի, Կարմիր խաչի ու Արցախի բուժանձնակազմի մասին խոսելիս Արմինեի աչքերը լցվում են. «Մարդկայնություն, հոգատարություն, սեր, ցավը կիսելու պատրաստակամություն... Ամենուր սա եմ տեսել՝ սկսած բուժքույրերից մինչև գլխավոր բժիշկ: Վերականգնողական կենտրոնի լոգոպեդը, հոգեբանը, կամավորները... Նրանք իմ տղային կյանքի կոչեցին։ Աստված օգնական ու սատար նրանց բոլորին»: Ալբերտն այս պահի դրությամբ արդեն գլխուղեղի 3 ծանր վիրահատություն է տարել, սակայն սա դեռ սկիզբն է. առջևում նրան սպասվում են վերականգնողական ու պլաստիկ մի քանի բարդ վիրահատություններ ևս, քանի որ վնասվածքի պատճառով Ալբերտի գլխի մի հատվածը 8սմ տրամագծով զրկվել է ոսկորային մասից: Սակայն այս ամենը հաղթահարելու համար Ալբերտին անհրաժեշտ է վերականգնել կենսական ուժերը, ինչն առաջնահերթ նշանակում է B վիտամինով հագեցած սննդակարգ, որը ծնողները ապահովում են ուժերը ներածի ու չներածի չափով: Գերհագեցած սնունդ, հավելյալ թանկարժեք դեղորայք, ամենօրյա ճանապարհածախսեր ու հազար ու մի այլ հոգսեր․ այս ամենը Արմինեի ու նրա ամուսնու վրա են մնացել: Բանակն, իհարկե, հոգում է Ալբերտի հիվանդանոցային բուժումը, բայց այլ ֆինանսական օգնություն պետությունից այս բարդ կացության մեջ հայտնված ընտանիքը չունի: Այն, թե ինչպես է Ալբերտն այսօր պայքարում իր արտաբերած ամեն բառի, ձեռքի ամեն շարժման ու հարազատի անունը հիշելու համար, միայն տեսնել է պետք: Ասում է, որ գիշեր ու զօր միայն վերականգնվելու մասին է մտածում, որ անգամ քնած ժամանակ է կոփում ձեռքերի մկաններն ու հավատում է, որ մի օր առաջվանն է լինելու՝ ուժեղ տղա, ով կարող էր մի ձեռքով երկու քույրերին միասին օդ բարձրացնել։ Արմինեն այս պահին մտածում է միայն որդու՝ մոտակա վիրահատություններից առաջ կենսական սպառված ուժերը վերականգնելու մասին: Բայց կա մի փաստ, որը թևաթափ է անում բոլորիս: Ալբերտի տեսողությունը մարում է: Իր կյանքի երկու կարևոր ու հիշարժան իրադարձությունները՝ սեփական 20 ամյակն ու մկրտությունը, Ալբերտը չի տեսել, որովհետև կոմայի մեջ է եղել: Սակայն բազում ուրախալի պահեր Ալբերտը դեռ կարող է տեսնել, եթե մեզանից յուրաքանչյուրն անկեղծորեն կամենա դա: Հոգսերի ու հույզերի մեջ խճճված այս ընտանիքն իսկապես օգնության կարիք ունի: Ու թող ոչ ոք չմտածի, թե իր փոխարեն մեկ ուրիշն է դա պարտավոր անել: Ալբերտը կանգնած է եղել մեր սահմանին այն օրերին, երբ մենք ազգովի աղոթում էինք մեր հայրենիքի փրկության համար, և ուրեմն՝ այսօր նրան ու նրա նման բոլոր տղաներին օգնելու համար մենք պարտավոր ենք միասնական լինել, հասնել՝ ինչով կարող ենք, օգնել՝ ինչպես հնարավոր է, և լինել նրանց կողքին՝ որքան որ պետք լինի: Այս նյութն արդեն պատրաստ էր, երբ հերթական անգամ կապ հաստատեցինք Արմինեի հետ Ալբերտի ինքնազգացողության մասին հարցնելու համար: Արմինեն ուրախ էր ու անչափ շոյված: Պատմեց, որ առավոտյան իրենց բնակարան էին եկել ՊՆ փոխնախարարն ու այլ զինվորականներ և ՀՀ Անկախության 25-ամյակի կապակցությամբ Ապրիլյան պատերազմում ցուցաբերած քաջության ու անբասիր ծառայության համար Ալբերտին ՀՀ Նախագահի անունից պարգևատրել են «Մարտական ծառայություն» մեդալով: Ալբերտի մոր հետ կապ հաստատելու համար կարող եք գրել նրա Facebook - յան էջին https://www.facebook.com/armine.kazaryan.123276?pnref=friends.search Գումար փոխանցել կարող եք Ալբերտի հորաքրոջ հաշվեհամարներին՝ http://orer.am/?p=237278&l=am